1 stycznia 2018 roku weszły w życie największe w ostatnich latach zmiany w CIT, których głównym celem jest zwiększenie ściągalności tego podatku. Biorąc pod uwagę założenia reformy można przypuszczać, że cel ten najprawdopodobniej uda się zrealizować, ale wiele nowych przepisów utrudni zarazem życie przedsiębiorcom. Poniżej wyjaśniamy, na czym dokładnie polega ta rewolucja podatkowa i jak sobie z nią poradzić.
Ustawodawca szczególny nacisk położył na zwiększenie skuteczności działania mechanizmów, pozwalających przeciwdziałać unikaniu opodatkowania. Wyrazem tego jest choćby ograniczenie możliwości zaliczania do kosztów podatkowych niektórych wydatków, a więc tym samym – obniżania podstawy opodatkowania. Poza tym, reforma zakłada uszczelnienie poboru CIT w taki sposób, aby zapewnić powiązanie podatku płaconego przez duże podmioty (zwłaszcza zagraniczne) z faktycznym miejscem uzyskiwania przez nie dochodów. Co jeszcze trzeba wiedzieć o tych i innych wprowadzonych zmianach?
Kolejne źródło przychodu w ustawie o CIT
Fundamentalną i zarazem bardzo niekorzystną dla przedsiębiorców zmianą jest wyodrębnienie źródła przychodu w postaci tzw. zysków kapitałowych. W myśl nowych przepisów do tego rodzaju zysków zaliczają się przychody:
- z udziału w zyskach osób prawnych (np. dywidendy),
- wynikające ze zbycia akcji, instrumentów pochodnych, jednostek funduszy lub certyfikatów inwestycyjnych,
- ze zbycia wierzytelności,
- ze zbycia wartości niematerialnych i prawnych,
- wynikające z wniesienia do spółki wkładów niepieniężnych.
Fakt, że zyski kapitałowe zostały wyłączone z dochodów operacyjnych powoduje, że trzeba liczyć się z koniecznością przeprowadzania dodatkowych analiz przychodów i kosztów, a także ich podziału na odpowiednie koszyki. Poza tym, wyodrębnienie kolejnego źródła dochodów sprawia, że podatnicy nie mogą już realnie pomniejszać dochodu wypracowanego z danego źródła o stratę poniesioną w ramach innego źródła dochodów.
Ograniczenie w zakresie zaliczania niektórych wydatków do kosztów podatkowych
Jedną z kategorii kosztów objętych tym ograniczeniem stanowią wydatki na usługi niematerialne nabywane od podmiotów powiązanych lub podmiotów z rajów podatkowych. Mowa tutaj o doradztwie podatkowym i prawnym, usługach księgowych, umowach licencyjnych czy badaniach rynku. Ograniczenie możliwości uznania za koszty podatkowe wydatków na te usługi pojawia się wówczas, gdy ich wielkość przekracza w roku podatkowym sumę 3 mln zł oraz 5 proc. wartości wskaźnika EBITDA. Nie ma to jednak zastosowania do transakcji zawieranych między spółkami tworzącymi Podatkowe Grupy Kapitałowe, a także do usług: refakturowanych, bezpośrednio związanych z zakupem towaru lub usługi, czy objętych APA (uprzednim porozumieniem cenowym).
Drugą kategorią wydatków, na którą zostało narzucone ograniczenie są koszty finansowania dłużnego. Tego typu koszty, niezależnie czy mowa o finansowaniu od podmiotów powiązanych czy niepowiązanych, mogą być obecnie traktowane jako koszty podatkowe jedynie do wysokości 3 mln zł i kwoty o równowartości 30 proc. wskaźnika EBIDTA. Co ważne, obecnie w kosztach podatkowych nie można uwzględnić odsetek od finansowania, którego wielkość przekracza tzw. rynkową zdolność kredytową podatnika. Nie można do nich również zaliczyć wydatków związanych z finansowaniem nabycia udziałów lub akcji, o ile po transakcji dług jest konsolidowany podatkowo z przychodami przejmowanej spółki.
Zmiany w podatku CIT od nieruchomości komercyjnych
Kolejną zmianą, szczególnie dotkliwą dla dużych przedsiębiorstw jest wprowadzenie tzw. podatku minimalnego, tj. podatku dochodowego dla podatników posiadających nieruchomości komercyjne o wartości przekraczającej 10 mln zł. Ta grupa przedsiębiorców jest zobowiązana do zapłaty dodatkowego zobowiązania podatkowego, równego 0,42 proc. wartości początkowej nieruchomości rocznie – i to nawet w przypadku braku uzyskania dochodów w danym roku. Podatek obejmuje centra handlowe, samodzielne sklepy i butiki, domy towarowe, a także budynki biurowe. Te ostatnie nie podlegają mu jednak w sytuacji, gdy są wykorzystywane wyłącznie lub głównie na własne potrzeby podatnika.
Inne zmiany w CIT
Zaostrzeniu uległy także przepisy dotyczące spółek kontrolowanych (CFC), w przypadku których nominalna stawka podatku (będąca kryterium opodatkowania CFC) została zastąpiona stawką efektywną. Z drugiej strony, nie brakuje również zmian korzystnych dla przedsiębiorców. Wśród nich są między innymi: poluzowanie wymogów dotyczących tworzenia i funkcjonowania Podatkowych Grup Kapitałowych, brak wymogu sporządzania dokumentacji podatkowej dla transakcji objętych APA, czy też zmiany w uldze na badania i rozwój. Jeśli chodzi o te ostatnie, to podniesiono wysokość w uldze do 100 proc, a także doprecyzowano przepisy szczegółowe dotyczące kosztów kwalifikowanych.
Doradztwo podatkowe i symulacja kontroli CIT
Nie można zapominać, że od 1 marca 2017 roku funkcjonuje Krajowa Administracja Skarbowa (KAS), która posiada znacznie więcej uprawnień w zakresie kontroli, niż wcześniejsza administracja podatkowa. Pracownicy KAS szczególny nacisk kładą na selekcję obszarów ryzyka, koncentrując się przede wszystkim na tych, w których najczęściej występują nieprawidłowości oraz na tych, które obejmują największe kwoty. Dużą uwagę przywiązują też do zagadnień pozostawiających pole manewru interpretacyjnego i będących zarazem przedmiotem niejednolitego orzecznictwa. Co oczywiste, ich szczególnym zainteresowaniem cieszą się obszary podatku CIT. Jeśli dodać do tego fakt, że od tego roku obowiązuje tak wiele nowych przepisów w zakresie tego podatku, to wydaje się, że wiele przedsiębiorstw powinno rozważyć skorzystanie nie tylko z doradztwa podatkowego, ale również z testu odporności na działania kontrolne KAS.
Wspomniany test przeprowadzany jest między innymi przez renomowaną firmę EY (szczegóły działania testu odporności na: http://www.ey.com/pl/pl/services/tax/business-tax/cit-kontroler-main), specjalizującą się w audycie, a także doradztwie podatkowym, biznesowym oraz transakcyjnym. Dzięki niemu, można zdiagnozować potencjalne nieprawidłowości i obszary ryzyka w CIT, a w problematycznych obszarach – uzyskać rozwiązania zgodne z najlepszymi praktykami rynkowymi.
Artykuł sponsorowany.
